Luật sư HM&P đóng góp ý kiến cho Dự thảo Nghị định quản lý hộ kinh doanh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư hiện đang hoàn thiện Dự thảo Nghị định riêng về hộ kinh doanh nhằm tạo khung pháp lý tách biệt với doanh nghiệp. Dự thảo được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hộ kinh doanh, tách bạch khỏi các quy định vốn dành cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo đánh giá của các Luật sư Nguyễn Nhật Dương, đại diện Công ty Luật HM&P (“HM&P”) trên Tạp chí Kinh tế Sài Gòn (The Saigon Times), vẫn còn nhiều điểm bất cập có thể ảnh hưởng đến tính khả thi khi áp dụng vào thực tiễn cần được xem xét kỹ lưỡng.

Sự cần thiết của một nghị định riêng về hộ kinh doanh

Trước đây, hộ kinh doanh chịu sự điều chỉnh chung trong Nghị định 01/2021/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp, dù không có đầy đủ đặc điểm của doanh nghiệp như tư cách pháp nhân, vốn điều lệ hay cơ cấu tổ chức rõ ràng. Theo nhận định của Luật sư Dương, việc áp dụng quy định doanh nghiệp một cách cứng nhắc không chỉ gây gánh nặng hành chính mà còn không phù hợp với bản chất hộ kinh doanh. Do đó, ban hành một nghị định riêng là cần thiết để phân định rõ ràng và xây dựng khung pháp lý phù hợp hơn với thực tế hoạt động.

Những điểm mới trong Dự thảo Nghị định về hộ kinh doanh

Dự thảo đưa ra một số nội dung quan trọng mà theo đánh giá của Luật sư Dương, sẽ có tác động lớn đến quá trình thành lập và vận hành hộ kinh doanh:

• Thống nhất mã số hộ kinh doanh: Hiện nay, hộ kinh doanh có hai mã số riêng biệt do cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế cấp, gây chồng chéo trong quản lý. Dự thảo quy định một mã số duy nhất, tương tự như doanh nghiệp, giúp giảm thủ tục hành chính.
• Cải cách thủ tục đăng ký: Hộ kinh doanh có thể nộp hồ sơ trực tuyến thay vì chỉ giới hạn ở nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện. Cơ quan đăng ký không được yêu cầu bổ sung giấy tờ ngoài quy định, giúp quy trình minh bạch và tiết kiệm thời gian.

Những bất cập trong Dự thảo cần điều chỉnh

Mặc dù có nhiều điểm mới mang tính cải cách, Luật sư Nguyễn Nhật Dương đã chỉ ra những vấn đề chưa thực sự phù hợp với thực tế hoạt động của hộ kinh doanh. Cụ thể:

• Mã ngành kinh doanh: Yêu cầu hộ kinh doanh ghi mã ngành theo hệ thống VSIC có thể gây khó khăn, do quy mô nhỏ và thiếu chuyên môn pháp lý. Việc ghi nhận ngành nghề nên linh hoạt hơn.
• Liên thông dữ liệu quản lý: Chưa có quy định rõ ràng về phối hợp giữa các cơ quan như thuế, đăng ký kinh doanh, bảo hiểm xã hội, dễ dẫn đến chồng chéo và tăng gánh nặng thủ tục.
• Định danh thông tin cá nhân: Yêu cầu thông tin cá nhân khớp tuyệt đối với Cơ sở dữ liệu quốc gia có thể kéo dài thời gian đăng ký nếu có sai sót nhỏ, gây bất tiện cho hộ kinh doanh.
• Chế tài xử lý vi phạm: Thu hồi toàn bộ Giấy chứng nhận nếu vi phạm một ngành nghề có thể ảnh hưởng đến các ngành nghề hợp pháp khác. Cần có hướng xử lý hợp lý hơn, như chỉ đình chỉ ngành vi phạm thay vì thu hồi toàn bộ.

Luật sư Nguyễn Nhật Dương nhận định rằng Dự thảo Nghị định tuy có nhiều điểm tích cực nhưng vẫn cần điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi. Việc hoàn thiện khung pháp lý đòi hỏi sự phối hợp giữa cơ quan quản lý và hộ kinh doanh nhằm tạo môi trường minh bạch, hiệu quả. HM&P cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tuân thủ quy định và thích ứng với chính sách mới để phát triển bền vững.